Автофагијата е начин на исхрана која станува сè почеста кај луѓето, а оние кои ја користат велат дека изгубиле и до 10 килограми
Некои пристапуваат кон автофагија од желба да ослабат, а други за одржување на здравјето.
Како и да е, овој начин на исхрана станува сè попопуларен. Кога пред неколку години гостуваше во РТС Ординација, д-р Драган Иванов објасни сè што треба да знаете за автофагијата:
„Автофагијата не е гладување. Навистина е неверојатно величествено и доказ дека е таква е тоа што во 2016 година Јапонецот Јошинори Ошуми ја доби Нобеловата награда, не затоа што ја смислил автофагијата, туку ја регистрирал и покажал како таа функционира, што придвижува, што инхибира…
Под поимот автофагија подразбираме процес кој се состои од два дела. Првиот дел од процесот е препознавање, а вториот е рециклирање.
За време на процесот на автофагија, телото препознава што е она што остарело, она што е нефункционално, препознава мутирани и малигни клетки, патолошки микроорганизми кои можат да предизвикаат одредена болест, го препознава ѓубрето што се наоѓа во нашите клетки, токсините.
Потоа започнува друг процес на разградување или рециклирање. Организмот го препознава, го разградува , го рециклира и потоа создава други, млади функционални клетки од тој новоформиран рециклиран материјал.
Или од тој рециклиран материјал организмот добива ново гориво, благодарение на што има повеќе енергија“, објасни докторот што всушност е автофагија.
Д-р Иванов вели дека процесот на автофагија постои во секој организам, но тој мора да се активира, а за тоа има три начини.
„Тој процес е во секој организам, но мораме да го вклучиме. Тоа можеме да го направиме на неколку начини – најважен начин е да се почитува еден многу важен, но за жал запоставен принцип на исхрана.
Се активира доколку не јадеме ништо во период од 12-16 часа. Не велам дека тоа е гладување, но не јадеме, односно се воздржуваме од храна во текот 12-16 часа, во кои е вклучено и спиењето.
Кога ќе поминат 12 часа, започнува автофагијата и почнува да прави нешто значајно, неверојатно и многу корисно“. Ако последен пат сте јаделе во 18 часот, следниот оброк треба да биде во 10 часот наутро, следниот ден.
Како поинаку може да се вклучи процесот на автофагија?
„Првиот начин е поврзан со исхраната, вториот начин да се активира автофагијата е физичката активност која се граничи со исцрпување, онаа која води до замор, до потење, до чукање на срцето, задишување, потење.
Има уште еден начин – „шкотско туширање со наизменична топло-ладна вода“, туширајќи се со топла вода, па многу топла, па потоа со малку ладна вода, па повторно со топла, па со ладна вода.
Со тоа што интервалите со ладна вода треба да бидат пократки од интервалите со топла вода.
Кога користиме ладна вода, се препорачува да не е на косата, може на лицето, кожата ќе се затегне, ќе добие младешки изглед. Секако, ова треба да се воведува постепено, а не одеднаш, за да му се даде време на телото да се навикне.“ .
Д-р Иванов појасни и дали има категории на луѓе кои не треба да ја активираат автофагијата.
„Малите деца не треба да гладуваат, додека да стигнат до пубертет, трудниците, доилките и луѓето кои се многу слаби и неухранети, не треба да се воведуваат во автофагија.
Оние кои имаат дијабетес тип 1, кога ќе добијат инсулин, мора да се усогласуваат со инсулин, тоа треба да се прави само во консултација со лекар. Луѓе кои се слаби, терминален стадиум на малигни заболувања, не би препорачал таму автофагија.
Автофагијата е важна за оние со малигни заболувања, но треба да знаете како да ја прилагодите на некој што оди на радиотерапија, хемотерапија, на неговата општа состојба…“
Она што сите нас нè интересира е како изгледа режимот на исхрана за луѓето кои сакаат да ја активираат автофагијата.
„Појадувате, имате еден оброк, потоа не јадете ништо пет или шест часа, потоа јадете повторно, а потоа не јадете ништо до утре наутро.
Панкреасот е жлезда која се активира кога сонцето изгрева и работи во текот на денот, а навечер сака да се одмори. Нашиот организам ги почитува, меѓу другото, и овие ден-ноќни ритми, меѓу нив особено е важен панкреасот кој сака да одмора ноќе.
Мелатонин, мозочен хормон кој има бројни физиолошки, превентивни и терапевтски ефекти, се лачи во нашиот мозок помеѓу полноќ и три часа по полноќ, под услов да не ни паѓа вештачка светлина на очите – телевизори, мобилни телефони, компјутери, светилки…
Од полноќ до три часот очите мора да бидат затворени, дури и ако не спиеме, за да се синтетизира мелатонин.
Заменувањето на денот со ноќта е опасно по здравјето, мелатонин е надзорен орган кој ги спречува слободните радикали да го оштетат процесот на синтеза на клетките, затоа ни треба, кога ќе се активира автофагијата, и хормонот за раст и мелатонин, а тоа ќе се случи ако ја прескокнеме вечерата и легнете на време“.
Некои луѓе се плашат да се придржуваат до овој вид на диета, од страв дека може да се разболат ако не јадат 12 часа.
„Ништо драстично и лошо не може да се случи кога не јадете 12 часа, само добри работи“, тврди докторот.
Неговиот совет е денот да го започнете со еден напиток.
„Стануваме наутро, земаме сок од лимон, ставаме вода, малку мед и за пет минути шеќерот од медот и свежината од лимонот ќе влезат во мозокот и нашиот мозок ќе работи.
Серотонин ќе се ослободи и ќе бидеме пријатно расположени, нема да забораваме работи.
Не само што мозокот ја сака гликозата, сите наши органи најмногу ја сакаат гликозата како извор на енергија затоа што брзо дава енергија.
Појадокот би требало да се состои од овошје и житарици, јаткасти плодови, бадеми (20-30 за мажи, 15-20 за жени), лешници, ореви малку помалку. Во ред е млеко, јогурт, кефир, младо сирење, леб, можеби растително млеко, разни житарици…“
Еве што да јадете за ручек и кога да внесувате протеини.
„Кога се јадат протеини? Па, хормонот за раст се лачи на зајдисонце, негов е, како да кажам, неговата партнерка во која е вљубен, тоа е аминокиселина. Ги отвора вратите на клетките, внесува аминокиселини во клетките.
Ако за ручек јадеме протеини, за два или три часа, по четири или пет часа протеините ќе се разложат на аминокиселини, а потоа навечер, околу седум или осум часа, тие амино киселини ќе влегуваат во крвта од цревата и таму ќе се сретнат со хормонот за раст кој ќе ги внесе тие амино киселини во клетките.
Ручекот треба да содржи протеини, а најдобар извор се мешунките, тие се најидеалниот избор бидејќи најдобро се користат со најмалку закиселување.
За ручек да речеме грав, грашок, леќа, интегрален ориз, разновидно зеленило, а потоа протеините што се наоѓаат во тие намирници може да се разложат на аминокиселини за пет часа. Месото, се разбира, може“.
Забранети се бонбони, гуми за џвакање и слични грицки, а еве зошто.
„Без разлика дали е вештачки засладувач или шеќер во бонбоните, со гумите за џвакање, ќе престане автофагијата, тоа е нешто неприродно и нефизиолошко, особено што во гумата за џвакање има токсични материи и никогаш не сум му ги дал на моето дете.
Во исто време содржи одредени калории и затоа ја запира автофагијата“.
И како да се активира автофагијата за оние кои не сакаат да ослабат, туку го прават тоа за здравје?
„Оние кои сакаат да ја активираат автофагијата и не сакаат да ослабат, треба да јадат иста количина храна и да внесуваат исто количество калории како кога јадат три оброци, само да ги вклопат во два.
Нема да можете да го направите тоа веднаш. Оние кои се занимаваат со тешка физичка работа, кои се во пубертет, трудници, имаат потреба од три оброци. За поголемиот дел од населението, особено за модерните луѓе кои водат седентарен начин на живот, доволни им се два.
Но, ако некој сака да вечера, не може да издржи, треба да изеде некое овошје што ја активира автофагијата – бобинки, лимон, грејпфрут, кисело јаболко или некоја свежа салата.
Ако веќе се вечера, тоа треба да биде нешто лесно сварливо со најмало количество на калории. Марулата лесно се вари, кисела зелка не се препорачува, слатка да.
Ни цвекло, што е тешко варливо. Препорачувам свеж зеленчук, пиперки, домати може да помине. Вечера е дозволена до околу 6-7 попладне, а потоа има пауза до следниот оброк, треба да поминат 12-13 часа за да се активира автофагијата“, објасни докторот.
