Многу луѓе се прашуваат што смееме, а што не да јадеме кога станува збор за прашања поврзани со празничните обичаи. Свештеникот Бошко Савиќ гостин на ТВ Прва ги образложи сите недоумици околу празнувањето на Свети Никола.
Една од големите непознатости во врска со семејниот празник, како што е славата која „паѓа“ за време на постот, е дали ни е дозволено да јадеме мрсна храна. „Јадењето на мрсно не би го карактеризирал како гpeв, најважно е луѓето да прослават.
Многумина велат: „Но, татко ми мpcеше на Свети Никола, а и дедо ми, па затоа ќе мрсам и јас“, но тоа е погрешно. Сето ова влече корени во ерата на најсилниот комунизам, кога така се празнувало слава. Значи, не е гpeв, туку е погрешно“, објаснува тој.
На прашањето дали домаќините треба да се оптоварат со богата трпеза за Свети Никола, свештеникот рече: „Најважно е човек да има на трпезата жито пченица, славска погача и свеќи од црквата. Луѓето треба да се причестат на овој ден и да се соединат со Христа.
Сè друго се детали кои не треба да ги оптоваруваат христијаните – нагласува свештеникот. Инаку свештеникот посочи дека овој празник почнал да се празнува по Првата светска вojна.
Најголемото значење овој светител го добил од почетокот на IV век бидејќи ги воспоставил правилата на верата. Тој утврдил како треба да се однесуваат христијаните. Од 13-ти век почнал во поголема мера да се празнува.
На 19-ти декември се слави празникот посветен на Свети Никола, најголемиот добротвор, заштитник на патниците и староседелците. Голем број обичаи се поврзани со утрешниот ден, но има и такви кои се практикуваат во пресрет на крштевката, па и вечерта спроти Свети Никола.
Еден стар народен обичај вели дека домаќините од утре треба да почнат со подготовките за гостите кои ќе ги пречекаат на славата. Постои непишано правило дека домаќините можат да подготвуваат само храна, додека другите домашни работи не смеат да ги извршуваат ден пред и ден по прославата како перење, чистење..
Вечерта пред Свети Никола најсреќни се децата, бидејќи вечерва Свети Никола поминува на бел коњ покрај сите деца и им подарува подароци, на секого според заслугите. Подарокот се става во детските чевли, кои се оставаат покрај прозорецот.
Духот на помагање и давање на сиромашните е смислата и животната определба на Свети Никола, затоа утре треба да им даваме на оние кои немаат и да им помагаме исто како на децата, бидејќи Свети Никола многу ги сакал децата и се грижел за нив, па постојано им дарувал подароци. Затоа е традиција да се даваат јаткасти плодови, лешници, јаболка и слатки.
Се верува дека секое женско дете родено во пресрет на Свети Никола ќе има многу среќен брак. Утре, со свеќа и празнична погача, како и нашиот Отец, се собираат членовите на семејството, се молат на Бога и го слават овој светител како свој заштитник. Некои неплодни жени само му се молат на Свети Никола за да забременат.
Свети Никола е и еснафска слава, тој е заштитник на гемиџиите, сплаварите, рибарите и мелничарите. Затоа морнарите не пловат на овој ден, па ова се нарекува и „водена слава“, а се верува дека патувањата не треба ни да се започнат.
