Еве што се случува во телото кога јадеме ЛУК…И, зошто треба да размилиме да го воведеме во секојдневното мени…
Лукот е многу повеќе од само зачин што го додаваме во манџите за да добиеме арома – тој е вистинска мала „фабрика“ за здравје, позната уште од античките цивилизации.
Египќаните го давале на работниците што ги граделе пирамидите за сила и издржливост, а во народните преданија често се споменува како заштита од вампири, пишува НМД.
Но, што навистина се случува во нашето тело кога ќе изедеме чешне лук?
Дали е тој само митска суперхрана или науката има конкретни одговори? Подгответе се да навлеземе во миризливото патување низ вашиот организам!
Како делува лукот?
Кога јадеме лук, неговата магија започнува уште во устата. Главната активна состојка, алицинот, се ослободува кога чешнето се сечка, гмечи или џвака.
Ова соединение со сулфур е она што му дава на лукот специфичен мирис, но и моќни биолошки ефекти.
Алицинот брзо се апсорбира во крвотокот преку дигестивниот систем и почнува да делува како антиоксиданс, антибактериско средство и природен „чистач“ на телото.
Како се разложува во организмот и што се случува?
Откако ќе го изедеме, лукот поминува низ желудникот релативно брзо, каде што желудочните киселини го разградуваат алицинот во помали сулфурни соединенија, како алиин и диалил дисулфид.
Овие соединенија потоа се апсорбираат во тенкото црево и преку крвта се дистрибуираат низ целото тело – од белите дробови (затоа добиваме „мирис на лук“ од здивот) до кожата и органите.
Овие супстанции комуницираат со клетките, помагајќи во борбата против слободните радикали, намалувајќи го воспалението и стимулирајќи го имунолошкиот систем.
Што се случува кога јадеме лук пред спиење?
Јадењето лук пред спиење може да има неколку потенцијални здравствени придобивки, благодарение на неговите природни соединенија, особено алицинот, кој има антибактериски, антиинфламаторни и антиоксидантни својства.
Кои својства ги има?
Лукот е богат со витамини (особено Ц и Б6), манган и соединенија со сулфур, кои му даваат низа корисни својства:
– Антибактериски и антивирусни: Убива штетни микроорганизми.
– Антиоксидативни: Ги штити клетките од оштетување.
– Кардиоваскуларни придобивки: Го намалува крвниот притисок и холестеролот.
– Противвоспалителни: Помага при хронични воспаленија.
– Детоксикација: Поддржува исфрлање на токсини од црниот дроб.
Што откриле научните студии?
Истражувањата потврдуваат дека лукот е вистински сојузник на здравјето.
Една студија објавена во *Journal of Nutrition* покажала дека редовната консумација на лук може да го намали ризикот од кардиоваскуларни болести за 15-20%.
Друго истражување од *Antimicrobial Agents and Chemotherapy* открило дека алицинот е ефикасен против одредени бактерии отпорни на антибиотици.
Дополнително, некои студии сугерираат дека лукот може да го зајакне имунитетот и да го намали ризикот од настинки за околу 60%.
Сепак, научниците предупредуваат дека ефектите зависат од дозата и начинот на подготовка – свежиот лук е многу поефикасен од термички обработениот, пишува НМД.
Препорачана дневна доза
За да ги искористите придобивките, експертите препорачуваат 1-2 чешниња свеж лук дневно (околу 2-4 грама) или 600-1200 мг екстракт од лук во форма на додаток.
Оваа количина е доволна за да се активираат неговите корисни соединенија без да се предизвикаат несакани ефекти.
Мерки за претпазливост: Што се случува ако се надмине препорачаната количина?
Иако лукот е природен, претерувањето може да има последици. Ако изедете повеќе од 5-6 чешниња дневно, може да почувствувате:
– Дигестивни проблеми: Гадење, жиговина или дијареа.
– Лош здив и мирис на телото: Поради сулфурните соединенија.
– Разредување на крвта: Прекумерната консумација може да го зголеми ризикот од крварење, особено кај луѓе на антикоагуланси.
Во ретки случаи, високите дози можат да предизвикаат и алергиски реакции или иритација на желудникот.
Кој не смее да јаде лук?
Лукот не е за секого. Треба да го избегнуваат:
– Луѓе со алергии на лук или слични растенија (како кромид).
– Лица со проблеми со желудникот, како гастритис или чир, бидејќи може да ја влоши иритацијата.
– Оние што земаат лекови за разредување на крвта (на пр., варфарин), поради ризик од прекумерно крварење.
– Бремени жени и доилки треба да се консултираат со лекар, особено ако планираат да земаат додатоци со лук.
Заклучок:
Лукот е мал, но моќен подарок од природата. Кога се консумира умерено, тој може да го зајакне вашето здравје на повеќе нивоа, пишува НМД.
Следниот пат кога ќе го додадете во вашето јадење, знајте дека не само што го подобрувате вкусот, туку и правите услуга на вашето тело – се разбира, со свеж здив или без него!
