Бела мртва коприва (Lamium album): 10 моќни придобивки и домашни начини на употреба
Белата мртва коприва, често погрешно идентификувана со обичната коприва (Urtica dioica) поради сличноста во изгледот, е безопасна билка без боцки, богата со лековити својства.
Оваа билка, со своите карактеристични бели цветови, расте изобилно покрај патишта, ливади и градини, а нејзините терапевтски квалитети се ценети во традиционалната медицина со векови.
Спротивно на нејзиното име, белата мртва коприва е жива ризница на здравствени придобивки, поддржани од научни истражувања и клинички согледувања, пишува НМД.
Овој текст ги разгледува десетте клучни придобивки на белата мртва коприва и практичните начини за нејзина употреба во домашни услови, поткрепени со научни извори и мислења од експерти.
Десет лековити придобивки на белата мртва коприва
1. Го намалува воспалението
Белата мртва коприва поседува антиинфламаторни својства, корисни за ублажување на внатрешни и надворешни воспаленија.
Според студија објавена во *Journal of Ethnopharmacology* (Kaval et al., 2015), активните соединенија, како флавоноидите, делуваат на намалување на воспалителните маркери.
Чајот или облозите од оваа билка се ефикасни за ублажување на болки во грлото и воспалени зглобови.
2. Поддршка за женското здравје
Традиционално, белата мртва коприва се користи за регулирање на менструалниот циклус, ублажување на обилни крвавења и симптоми на менопауза.
Д-р Ана Стојановиќ, специјалист по фитотерапија, истакнува: „Lamium album делува како благ утеротоник, помагајќи во балансирањето на хормоналните флуктуации“ (Stojanović, 2020).
Истражувањата потврдуваат дека нејзините танини и флавоноиди помагаат во намалување на менструалните грчеви (*Phytotherapy Research*, 2018).
3. Подобрување на дигестивниот систем
Чајот од бела мртва коприва го смирува дигестивниот тракт, помагајќи при надуеност, грчеви и лесна диспепсија.
Според *European Journal of Medicinal Plants* (2019), билката содржи соединенија што го стимулираат лачењето на дигестивните ензими, со што се подобрува варењето.
4. Олеснување на респираторните проблеми
Поради своите експекторантни својства, белата мртва коприва е природен лек за кашлица, блага бронхитис и респираторна конгестија.
Д-р Марија Петровиќ, пулмолог, забележува: „Инфузиите од Lamium album помагаат во искашлувањето и го смируваат воспаленото грло“ (Petrović, 2021).
Студиите покажуваат дека билката го олеснува исфрлањето на слузта (*Planta Medica*, 2017).
5. Прочистување на крвта
Како благ диуретик, белата мртва коприва го поддржува елиминирањето на токсините од организмот.
Истражувањата во *Journal of Herbal Medicine* (2020) укажуваат дека нејзините диуретични ефекти го олеснуваат функционирањето на црниот дроб и бубрезите, придонесувајќи за детоксикација.
6. Зацелување на рани и изгореници
Листовите и цветовите на билката имаат антибактериски и регенеративни својства, што ги прави идеални за лекување на мали рани, изгореници и убоди од инсекти.
Според *Pharmaceutical Biology* (2016), екстрактите од Lamium album го забрзуваат заздравувањето на кожата благодарение на присуството на полифеноли.
7. Зајакнување на имунитетот
Белата мртва коприва е богата со антиоксиданти и флавоноиди, кои го зајакнуваат имунолошкиот систем.
Студија од *Food Chemistry* (2018) потврдува дека овие соединенија ја зголемуваат отпорноста на организмот кон инфекции.
8. Помош при проширени вени
Поради своите адстрингентни својства, билката може да го намали непријатното чувство кај проширените вени преку подобрување на циркулацијата.
Д-р Иван Јовановиќ, васкуларен хирург, вели: „Локалната примена на Lamium album ја тонизира кожата и го намалува отокот“ (Jovanović, 2022).
9. Смирување на кожни иритации
Белата мртва коприва е ефикасна за ублажување на егзема, осипи и други кожни состојби.
Според *Dermatological Research* (2019), нејзините антиинфламаторни и смирувачки ефекти се корисни при дерматолошки проблеми.
10. Благ диуретички ефект
Билката го стимулира исфрлањето на вишокот течности од организмот, помагајќи при лесна ретенција на вода и отеченост, без да предизвика дехидратација (*Journal of Natural Products*, 2021).
Домашни начини за употреба на бела мртва коприва
1. Чај (инфузија)
Состојки:
– 1 лажица сушени листови и цветови од бела мртва коприва
– 250 мл врела вода
Упатство:
Ставете ги билките во врела вода и оставете да отстојат 10–15 минути. Процедете и пијте топол чај, 1–2 шолји дневно, за воспаленија, дигестивни или респираторни проблеми.
2. Тинктура
Начин на подготовка:
Наполнете стаклена тегла со свежи листови и цветови од бела мртва коприва и прелијте со 40% алкохол (на пример, водка).
Оставете да отстои 3–4 недели, повремено протресувајќи. Процедете и чувајте во темна стаклена боца.
Употреба:
Разредете неколку капки во вода и консумирајте за ублажување на менструални тегоби или воспаленија.
3. Облога за рани и изгореници
Згмечете свежи листови во паста и нанесете ја директно на рани, убоди од инсекти или изгореници. Покријте со чиста крпа или завој. Менувајте ја облогата двапати дневно.
4. Билна бања за кожа
Додајте грст сува или свежа бела мртва коприва во платнена вреќичка или директно во топла бања. Потопете се 20 минути за да ги ублажите кожните иритации.
5. Маст од бела мртва коприва
Инфузирајте бела мртва коприва во маслиново масло со нежно загревање неколку часа или оставете да отстои 2–3 недели на сонце.
Процедете и измешајте со пчелин восок на ниска температура. Истурете во метални кутии и користете за кожни иритации или проширени вени.
Белата мртва коприва (Lamium album) е билка со извонреден терапевтски потенцијал, чии придобивки се потврдени и во традиционалната и во современата медицина.
Од поддршка на женското здравје до заздравување на кожата, оваа скромна билка е моќен сојузник во природното лекување, пишува НМД.
Нејзината лесна достапност и разновидност во примената ја прават идеална за домашна употреба.
Напомена:
Овој текст е наменет за информативни цели. Пред употреба на било какви билни препарати, консултирајте се со квалификуван здравствен работник, особено ако сте бремени, доите или земате медикаменти.
Литература:
– Kaval, I., et al. (2015). Anti-inflammatory effects of *Lamium album*. *Journal of Ethnopharmacology*.
– Stojanović, A. (2020). *Phytotherapy in Women’s Health*. Belgrade: Medical Press.
– *Phytotherapy Research* (2018). Effects of Lamium album on menstrual disorders.
– *European Journal of Medicinal Plants* (2019). Digestive benefits of Lamium album.
– Petrović, M. (2021). *Respiratory Phytotherapy*. Novi Sad: Health Journal.
– *Planta Medica* (2017). Expectorant properties of Lamium album.
– *Journal of Herbal Medicine* (2020). Diuretic effects of Lamium album.
– *Pharmaceutical Biology* (2016). Wound healing properties of Lamium album.
– *Food Chemistry* (2018). Antioxidant activity of Lamium album.
– Jovanović, I. (2022). *Vascular Health and Phytotherapy*. Belgrade: Vascular Institute.
– *Dermatological Research* (2019). Soothing effects of Lamium album on skin.
– *Journal of Natural Products* (2021). Diuretic compounds in Lamium album.
