SYRINGA VULGARIS L.
ЈОРГОВАН
НАРОДНИ ИМИЊА: арган, син јоргован.
ФАМИЛИЈА: Oleaceae.
ОПИС:
Јоргованот е дрво високо и до б метра. Листовите се јајцевидни, кон врвот заострени, на рабовите се цели и co лисна дршка.
Цветовите се хермафродитни, по боја виолетови, розеви, бели или црвени собрани во сложени гроздовидни соцветија co пријатна миризба.
Плодот е топчест co светлокафеава боја и има 2 семенки. Јоргованот како дрво самоник поретко се среќава. Најмногу го има како украсно растение по домашни дворови и паркови.
BPEME HA ЦВЕТАЊЕ: од април до мај.
СОБИРАЊЕ:
Од јоргованот се собира цветот и листот во време на цветање во убаво и сончево време. Цветовите се сушат во сенка или во сушилница на 35 °Ц, а листот при 45 °Ц.
Цветовите се чуваат 1 година, а листовите 2 години.
ХЕМИСКИ СОСТАВ:
Цветот содржи етерично масло, гликозид сирингин, сирингопикрин, форнезол, органски киселини и др.
Листот содржи гликозид сирингин, витамин Ц и други неиспитани соединенија.
Употреба:
Јоргованот ја намалува температурата и ја стимулира секрецијата на желудникот, a co тоа се подборува варењето на храната.
Лековитото дејство се должи на присуството на горчливите материи од гликозиден тип и на алифатичен сесквитерпен форнезол, како и на присуството на аскорбинска киселина.
Се препорачува и како средство за зголемување на апетитот и регулирање на менструацијата.
Чајната напивка се приготвува на следниот начин: 1 супена лажица од листот или од цветот се залева со 500 мл. зовриена вода и се остава да кисне 1 час. Се пие по една чајна шолја пред јадење неколку пати на ден.
Јоргованот е симбол на љубовта, го има во речиси секоја градина, но дали знаевте дека е лековит? Еве кои лекови можете да ги направите со него.
ПРОТИВ РЕУМА
Свежи цветови од јоргован ставете ги во тегла, налејте масло преку нив, затворете и оставете на сонце 15 дена. Со ова масло масирајте ги заболените делови од телото и ставајте облози.
Помага и во случај при пречки во дигестијата, па со него се масира стомакот.
ПРОТИВ ОТОЦИ НА НОЗЕ
50 грама иситнет цвет од виолетов јоргован
50 г лист од бршлен
50 г цвет од див костен
1 литар маслиново масло
Сите состојки ставете ги во стаклена тегла или шише, затворете и оставете во топла соба 30 дена, со повремено протресување.
ПОДОБРУВАЊЕ НА ВАРЕЊЕТО
Пола грст цветови од јоргован прелијте со 1 литар зовриена вода, оставете поклопено 1 час, потоа процедете, засладете и пијте 2 до 3 шолјички дневно.
НАМАЛУВАЊЕ НА ВИСОКА ТЕМПЕРАТУРА
Пола грст сув лис од јоргован прелијте со 1 литар зовриена вода, оставете поклопено 1 час, потоа процедете и пијте 2 до 3 шолјички дневно.
15 до 20 грама плод од јоргован, прелијте со 1 литар зовриена вода, проварете 2-3 минути, оставете да отстои 30 минути, а потоа процедете и пијте по 2 шолјички дневно.
ПРОТИВ ПРЕМОРЕНОСТ – ОТРПНАТОСТ НА НОЗЕ И РАЦЕ
Измешајте по 5 лажици исечкан цвет од јоргован и лист од бел јасен, ставете во 1 литар лута комова ракија, затворете го шишето и оставете на топло 20 дена со повремено протресување.
Потоа процедете и масирајте ги рацете и нозете триапти дневно по 10 минут, по што треба да ги завиткате со волнени крпи и така да мирувате 1 час.
Маслото од јоргован помага при реуми – рецепт
Земете една рака цветови од јоргован и еден литар маслиново масло.
Сувите цветови од јоргованот ставете ги во стаклена тегла и добро затворете ја.
Откако ќе отстои на сончево место 15 дена, со повремено протресување, процедете го маслото низ газа и префрлете го во темно шише. Ова масло треба да се чува на темно место.
Болните места мачкајте ги со масло трипати дневно, а покрај тоа треба да испиете чај од ѓумбир и секако билки од кои ќе бидете повесели и поподвижни.
Јоргован против костобол и таложење на соли
Цветовите од јоргованот се ставаат растресено во полулитарско шише, а потоа се преливаат со 40% алкохол. Шишето се остава 21 ден на темно место, па се процедува.
Се пие по 30 капки трипати дневно пред јадење. Времето на лекување е 3 месеци.
Оваа иста тинктура се втрива во болните места и се прават облоги. Се користи кај болки во коските и при таложење на соли.
