Д-Р БОРОВИЌ: ВИСОКИОТ ПРИТИСОК Е ТИВКА ЕПИДЕМИЈА, еве како да се намали ризикот од кардиоваскуларни заболувања. Како правилно да го измерите кр-вниот притисок, што треба да јадете и како да живеете за да го зачувате единственото срце што го имате, вели д-р Петар Боровиќ.
Високиот крвен притисок (хипертензија) е вообичаена состојба во која нивото на кр-вниот притисок на ѕидовите на артериите е толку висок што може да предизвика здравствени проблеми, вклучително и срцеви заболувања.
Крвниот притисок, исто така, се одредува според количината на кpв што ја пумпа срцето и отпорот со кој кpвта наидува во артериите. Колку повеќе кpв пумпа срцето и колку се стеснуваат артериите, толку е поголем крвниот притисок.
Хипертензијата често трае со години без симптоми, така што луѓето кои имаат висок притисок не мора ни да бидат свесни за тоа, но дури и да немате симптоми, оваа состојба остава последици.
Крвните садови и срцето се компромитирани, а нелекуваната хипертензија значително го зголемува ризикот од многу сериозни здравствени проблеми, вклучувајќи срцев и мозочен yдap.
Крвниот притисок се одредува со два броја: систолен притисок (поголем број), односно сила со која срцето пумпа кpв во телото и дијастолен притисок (помал број), односно отпорност на проток на кpв во кpвните садови. Се смета дека “нормалниот” притисок е 90/60 mmHg и 120/80 mmHg.
Во 2017 година, американските кардиолози објавија промена во дефиницијата за хипертензија и веруваат дека започнува кога кр-вниот притисок ќе достигне 130/80, додека претходно беше 140/90.
Еден од првите знаци на проблеми со срцето е чувството дека немате доволно воздух. Но, високиот притисок често се нарекува и тивка епидемија во организмот, бидејќи симптомите воопшто не мора да се појавуваат. Затоа е многу важно редовно да се проверувате.
„Првата и основната работа е да го контролирате притисокот, но многу луѓе не знаат како да го измерат притисокот. Мора да го измерите притисокот неколку пати во текот на неколку дена, со ист уред, во исто време од денот.
Покрај тоа, треба да бидете мирни и опуштени во тоа време, треба да бидете одморени и не треба да пиете кафе или да пушите три часа пред да го измерите притисокот, бидејќи тоа може да влијае на резултатот. Доколку притисокот измерен на левата рака е обично малку помал, а на десната рака секогаш изнесува поголем”, вели д-р Боровиќ.
„Речиси секој втор човек има висок притисок. Но, проблемот е што дури и кога луѓето се свесни дека имаат висок притисок или зголемен холестерол, тие не придаваат големо значење затоа што овие состојби не предизвикуваат б олка. За жал, луѓето не реагираат навреме.
Кога имате висок холестерол, тој започнува да се оксидира, исто е како да чувате расипана храна, која не е за употреба, а телото реагира на оваа појава на штетни материи со испраќање на бели крвни зрнца, макрофаги кои ги „голтаат“, се акумулираат и на тој начин започнува процесот на атеросклероза.
Првите симптоми ќе се појават кога масните наслаги ќе надминат 52, 53 %, а потоа започнуваат ангиналните болки, човекот лесно се уморува, нема доволно воздух, се појавува аритмија.”
„Вишокот маснотии се акумулира во еден длабок слој на крвниот сад, и полека како што се зголемува концентрацијата, протокот се намалува. Значи, крвните садови веќе не се калибарот како што некогаш биле, телото компензира колку што може, и првите симптоми ќе се појават кога маснотиите се депонираат околу 50% , потоа се јавува стабилна ангина пекторис,“ вели д-р Боровиќ.
„Тогаш се јавува недостиг на воздух и се чувствува б олка зад градната коска, која се пренесува се до левото рамо, левиот лакт, левата рака, тоа е многу сериозен знак дека срцето не има доволно кислород.
Во овој случај, треба веднаш да одите на преглед. Доколку не појдете на лекар, се јавува нестабилна ангина, тип на ангина пекторис што се појавува во мирување, тоа е веќе сериозна состојба кога организмот испраќа црвени светла.”
Денес, дури 90 проценти од срцевите заболувања се предизвикани од затнување на крвните садови. „Срцето е орган кој работи 24 часа на ден. Во текот на денот и ноќта испумпува околу 7 и пол до 8 тони кpв.
Замислете 8 тони крв, за 10 дена тоа е 80 тони кpв. За 100 дена тоа е 800 тони кpв. Мало срце 300 грама тешко. Кога се одмара срцето? Помеѓу два отчукувања. Одморот трае 0,03 секунди, и важно е да му се даде на срцето шанса да се опорави.
Сигурно сте слушнале за некој кој е сосем здрав, се е во ред со него, а потоа од чиста мира добива срцев yдap? Не е без потреба поговорката „Човекот е стар онолку колку се стари неговите крвни садови.“
Компонентата што буквално ги уништува крвните садови, e хомоцистеинот, а присутен е кај луѓе кои често пијат кафе, јадат премногу месо и внесуваат малку витамини Б, малку овошје и зеленчук“, објаснува д -р Боровиќ.
Хомоцистеин е соединение кое е водечка причина за срцев и мозочен yдар. Акумулацијата на хомоцистеин предизвикува оште-тување на кр-вните садови, се прават пукнатини, а потоа се јавува воспалителен процес.
Овој воспалителен процес води до на-пад на слободните радикали и оксидација на ЛДЛ (лошиот) холестерол. Тој холестерол потоа се акумулира во оштетената област, крвниот сад се стеснува, а тоа доведува до срцев или мозочен yдap.
„Само следејќи ги советите – без кафе, без цигари, без маснотии, ризикот е значително намален. Диетата не се зема предвид, луѓето не се движат доволно. И започнува порано, масните наслаги се појавуваат веќе кај децата.
Децата се ужасно дебели, не мрдаат. Седат дома, гледаат телевизија, играат игри. Ги нема во парковите. Мора да направиме нешто. Превенцијата е многу важна за нас“, предупредува д-р Боровиќ.
Имајте на ум дека ако се храните здраво, сте физички активни, не пушете, не пиете кафе, можете речиси да „откажете“ дури и наследен фактор кој е важен за кардиоваскуларните здравствени проблеми, па дури и за висок крвен притисок.
„Човек мора да се потруди и свесно да донесе одлука за промена на животните навики и да живее поздраво. Ако тоа не помогне, денес постои цела палета на лекови, а кардиолог ќе ја одреди најефективната терапија за одреден пациент”, заклучува д-р Боровиќ.
„Како доктор, би препорачал јадење на посно месо, за риба ќе ја споменам пастрмката. Два до трипати во седмица е доволно за да се зачува здравјето на срцето. На срцето му се потребни омега-3 масни киселини.
Медитеранската исхрана е еликсир за организмот. Нема подобра исхрана од медитеранската, а за тоа се доказ Франзуците кои веќе со години имаат пад на срцев и мозочен yдap. Тие исто така пијат многу вино, но тајната е во грозјето.
Грозјето е важно поради големата содржина на ресвератрол. Ѓумбирот и шафранот се исто така добри за срцето. Вода, многу вода со лимон и билни чаеви може да ги одзатнат стеснетите крвни садови.“ – завршува докторот.
