Луѓето одат на очен лекар само кога „не гледаат доволно јасно“, што, ако станува збор за глауком, тогаш е фатален став. Кога самите ќе го забележиме слабеењето на видот предизвикано од глауком, обично е веќе доцна и веќе има значителни неповратни оштетувања. Дури 50 проценти од луѓето со воспоставен глауком не се лекуваат.
– Незнаењето и занемарувањето на сопственото здравје се огледа во тоа што голем дел од заболените не се свесни дека имаат глауком. Најчесто се јавува во форма на хроничен глауком, а не покажува никакви симптоми.
Губењето на видот е незабележливо бидејќи прво се губи периферниот вид, што засегнатото лице не го забележува – вели д-р Гордана Бенцун Ковачевиќ, офталмолог.
Сè започнува со тоа што пациентот не гледа јасно, особено додека чита, и тешко ги препознава лицата, но не се осврнува мислејќи дека тоа е нормално со возраста, додека состојбата не достигне алармантно ниво.
Очното дно, објаснува докторката, е многу сложено, бидејќи покрај оптичкиот нерв на него има и жолта дамка, позната и како точка на јасен вид. Ни овозможува да читаме, пишуваме и јасно да ги видиме конкретните предмети што ги гледаме.
Промените на жолтата точка укажуваат на оштетување што доведува до слабеење или целосно губење на централниот вид, што пациентот прво го забележува како искривување на текстот при читање.
Болести на фундусот (очно дно)
Фундот е внатрешниот дел на окото, кој не може да се види со биомикроскоп, бидејќи се наоѓа зад очната леќа. Испитувањето на фундусот вклучува преглед на стаклестото тело, почеток на оптичкиот нерв, крвни садови, мрежницата, макулата и периферните делови на мрежницата.
Со испитување на фундусот, можеме да утврдиме дали некој боледува од дијабетес, покачен очен притисок, хипертензија, невролошки заболувања како мултиплекс склероза, тумори на мозокот, дегенеративни болести предизвикани од стареење.
– Промените во фундусот се претежно дегенеративни, затоа тука го вклучуваме и глаукомот, бидејќи го оштетува оптичкиот нерв. Исто така, дијабетесот доведува до сериозни проблеми на фундусот, а припаѓа на третата и најмасовна промена на макулата, кај народот позната како жолта дамка – вели д-р Ковачевиќ.
Од жолта точка до слепило. Макулата или жолтата дамка е посебен дел од мрежницата одговорен за централниот вид и за разликување на деталите.
– Сите имаме макула. Одговорна е за нашиот централен вид, со оваа зона на окото ги гледаме деталите. Затоа ја нагласуваме важноста на превентивниот преглед. Лекарите не можат целосно да ги излечат сите болести на фундусот.
Можеме да ги третираме и да ги држиме под контрола. Токму од тие причини прегледите по четириесет годишна возраст се задолжителни еднаш годишно – истакнува д-р Гордане Бенцун Ковачевиќ.
Дијабетичарите имаат зголемен ризик од слепило
Лицата со дијабетес се изложени на многу поголем ризик од очни болести отколку здравите луѓе, па затоа им е најважно редовно да вршат контроли за што подолго да ги одложуваат компликациите од оваа болест.
Ендокринолог и офталмолог мора да работат тимски, бидејќи „трчаат кон иста цел“ и тогаш навистина се видливи позитивните резултати кај луѓето со дијабетес.
-Како офталмолози веднаш гледаме дали пациентот е регулиран, дали е под контрола на својот лекар, дали промените се стабилни или се галопирачки или промените се тешки, така како што тие не можат да го излечат дијабетесот, ние не можеме да ги излечиме промените на очното дно, но можеме да ги сузбиеме и да не дозволиме понатаму да се шири.
На пример, ако при целосно случаен преглед од интернист дознаете дека имате висок шеќер во крвта, интернистот ќе ве испрати на ендокринолог, потоа ендокринологот ќе ве испрати на офталмолог, а вие како пациент, условно кажано, ќе бидете под надзор и контрола – заклучува офталмологот Гордана.
