КАКО ПРАВИЛНО СЕ ЧЕСТИТА СЛАВА: Што треба да кажете, а да не се посрамотите и што треба да понесете кога одите на гости….
Ако се подготвувате да одите на нечија слава, треба да подготвите подарок, но да не претерувате. Бидете умерени во сè, тоа е суштината…
Стариот обичај налагал да не се кани за слава, затоа што се знаело дека на тој ден на ручек ќе дојдат пријатели и роднини. Гости се чекале од утро до вечер и немало однапред договорено време кога треба да дојдат.
Секој доаѓал кога можел, а задолжително се носело јаболко кое е симбол на здравје и голема желба здравјето да доминира во тоа семејство.
Подарувајќи јаболко се велело: „Ти посакувам добро здравје“, а домаќинот го земал јаболкото и одговарал: „Благодарам на раката и јаболкото“.
Првиот обичај одамна е изгубен. Во денешно време од практични причини за славата не се кани лично (освен кога се работи за луѓе кои ги гледаме секојдневно).
Се јавува по телефон, пораки, смс… или по стариот обичај, не се кани специјално, но доаѓањето на гостите се подразбира.
Иако, дефинитивно е поучтиво да го поканите секој гостин и да ја изразите својата желба да присуствува на славата во вашиот дом. Исто така, денес во поканата обично стои времето кога се очекува гостинот (на ручек или вечера… првиот или вториот ден од славата).
Порано вакво нешто не се практикувало, а денес од практични причини луѓето се принудени на ваков тип на организирање со оглед на тоа што многумина живеат во помали станови и не можат да ги примат сите гости одеднаш, а повеќето од гостите исто така работат (во работен ден, но и за време на викендите).
Исто така, правило е домаќинот да го поздравува гостинот пред куќата или на прагот од домот со зборовите: „Добре дојдовте“, а гостинот му честита на гостинот на овој начин:
„Честит Свети (на пр. Свети Никола) и среќна ти слава домаќине! Господ да ви даде здравје и среќа на вас и на вашето семејство!”
Домаќинот на ова одговара:
„Ви благодариме и добредојдовте кај нас! Нека Бог и Свети (на пр. Никола) ви помогнат да доаѓате многу години и да славиме во здравје и радост!”
Како што пристигнува секој гостин на славата, тој прво се послужува со светената пченица и му се дава да се напие голтка осветено вино. Прво се прекрстува, и посакува добро здравје на куќата во која дошол, а кога ќе заврши, гостите седнуваат на маса според дадениот распоред.
На некои места сè уште се зачувани старите обичаи, а домаќинот во празнично одело и многу весело ги пречекува гостите, ги послужува и не седи на маса цел ден додека гори празничната свеќа, од почит кон светецот кој се смета за главен гостин во куќата тој ден.
Што се смета за соодветен славски подарок?
Во старите и поскромни времиња гостите носеле она што самите рачно го подготвиле – колачи, тесто, леб, но одговарало и вино, ракија, јаболка, брашно… Накратко, нешто што веќе го имаат и нема да ги чини многу.
Како соодветен подарок се сметале и рачните изработки, ракотворби како – везена покривка за маса, милје или таписерија, особено ако подарокот доаѓа од девојка на возраст стасана за мажење и која сакала да се „покаже“.
Од година во година подароците стануваат сè полуксузни, но и побизарни. Значи има ситуации кога жените од славеничката куќа добиваат козметика, накит, есцајг, постелнина…домаќините добиваат чорапи, кошули, парфеми, а и децата не се забораваат, па има луксузни играчки и слични работи.
Шише пијалак за домаќинот – главно црвено вино, кафе, локум/бонбониера или цвеќе за домаќинката, како и чоколадо за децата се сосема соодветни подароци, доколку со себе го носите целото позитивно расположение и ја разубавите нечија слава со весел дух.
Исто така, доколку сте вешти во ракотворби, или изработувате некои убави и оригинални предмети кои би украсиле нечиј дом, и денес се смета дека е посоодветно да подарите нешто такво отколку горенаведените предмети.
Тие се знак дека се грижите за личноста на која и ги подарувате, бидејќи вложувате личен труд за подарокот.
