Многумина сметаат дека денешниот модел на воспитување на децата не е делотворен и дека тоа е причината поради која денешните генерации се „без кормило“. Психологот Милица Новаковиќ често истакнува дека семејствата веќе не се здрави како порано.
И тоа, поради една и главна пречка, а тоа е начинот на образование и обуката со казна и награда (уцена), бидејќи таквиот модел остава трајни последици врз детето, а подоцна и врз целото општество.
Сепак, не треба да се занемари фактот дека родителите претходно не биле соочени со предизвиците што денес ни ги наметнуваат социјалните мрежи и современите технологии. Во Југославија принципот на образование беше јасен, а еве како изгледаше сѐ.
Во тоа време немаше мобилни телефони. Нашите мајки беа блажено „неповрзани“. Немаше мобилни телефони, немаше чести Вибер пораки кои постојано се појавуваат. Наместо тоа, нашите мајки едноставно ги носеа своите деца во градинка или училиште и ги земаа.
Без обврска за испраќање комуникации до сите групи – од предучилишна до воннаставни активности. Исто така, нашите мајки не мораа да водат секојдневна битка со своето дете за тоа кога ќе го добие телефонот, зошто поминува толку време зјапајќи во екранот итн…
Немаше социјални медиуми. Нема сомнеж дека деновите пред да се појават Фејсбук и Инстаграм беа поедноставни. Замислете: Никој не ги објавуваше своите „совршени“ животи и „совршени“ деца, оставајќи чувство дека вие правите сè погрешно и едноставно не сте доволно добри/посветени/убави. И никој не ги фотографираше децата постојано.
Од телевизија – Добра ноќ, деца и неколку видео касети. Ако ја пропуштите таа една епизода од куклена претстава што денешните деца не би ја ни гледале – тоа е тоа, денес нема телевизија.
Никој не размислуваше за шеќерот (не велејќи дека е добар). Денес секој знае дека шеќерот е штетен за здравјето. Но, доста е стресно кога знаеме дека го има во сите продукти, како скриен шеќер, и не знаеме со што навистина ги храниме нашите деца.
Денес тие информации не само што се достапни, туку буквално нѐ прогонуваат. Мајките во осумдесеттите и деведесеттите дефинитивно не беа „преплавени“ со извештаи за тоа што да јадат, колку да јадат, а што да не јадат (што секогаш најмногу го бараат децата).
Наместо тоа, хранењето на децата беше порелаксирано и дефинитивно не беше толку оптоварено со вина како што е денес. Советите на постарите во оваа работа беа единствениот авторитет и никому не му беше важно дали тоа што го јаде детето е добро за него.
Роденденските забави беа поедноставни. Ако е зима во стан/куќа, во двор ако е лето. Домашен колач, гриз во чаша, смокви во сад, сендвичи со шунка, кисели краставички и рендано сирење.
Подароци – скромни и неопходни. Денес, славењето роденден е прашање на престиж, а барем со цел детето да се сеќава на тој ден. Затоа што не се паметат конфети и совршени тоалети, туку чувства и луѓе.
Немаше „породилна мода“. Некогаш сите трудници носеа исто – сѐ додека беше широко и удобно. Денес постои еден вид притисок дека мора да изгледате „модерно“, дури и во поодмината бременост.
Фотографии од трудници кои се обидуваат да изгледаат заносно во 9-ти месец ги преплавуваат социјалните мрежи, наметнувајќи различни стандарди и правила. А правилата се – ако се грижиш за себе, нема да го носиш стариот дуксер на сопругот туку модерна породилна гардероба.
Немаше постојан совет за безбедност. Од што да се јаде за време на бременоста до какво седиште за во автомобил да се користи – нема крај на безбедносните совети кога станува збор за денешното родителство.
Настрана тоа што она што беше безбедно вчера веќе не е така денес. Особено кога станува збор за воведување цврста храна за бебињата.
Повторно, одлично е што сме свесни за важноста на безбедно возење, а што не е безбедно за нашите деца. Одлично, но понекогаш е толку тешко да се следи и примени сè.
Беше побезбедно на улиците. Ова веројатно е делумно точно. Помеѓу луѓето секогаш имало и такви кои биле вознемирени и вешто се криеле. Разликата е во тоа што денес, благодарение на медиумите кои е невозможно целосно да се цензурираат (како социјалните мрежи), секојдневно сме изложени на информации за тоа.
Нашите родители не знаеја, па нѐ пуштаа сами да одиме по паркови, на забави, да пешачиме од училиште до дома. Затоа што тоа што не го знаеш, не те повредува.
Домашната задача беше поедноставна и појасна. На крајот на минатиот век домашните задачи се правеа без Интернет, дополнителни извори, освен учебници, па затоа децата можеа да учат сами.
Можеби понекогаш тоа беше начин да се избегне обврската кон децата во однос на училиштето, но тие секако веруваа дека постапуваат правилно. И никој не ги тершае да се чувствуваат виновни што ќе бидат одговорни за иднината на нивните деца.
Децата сами се забавуваа. Понекогаш мајките ги оставаа децата да си играат сами по цели денови, што значеше дека децата си играат во дворот или во соседството додека да дојде време за ручек или вечера.
Денес речиси и да нема деца на улица, меѓусоседските односи генерално се заладени, а родителите чувствуваат обврска своето дете да го забавуваат со часови со активности кои развиваат интелигенција.
