“Дамска мантија” е билка која се користи во народната медицина, а докажано е дека има поволни ефекти врз женското здравје. Бидејќи помага во лекување на проблеми со менструацијата и болести на матката и јајниците, според тврдењата не само на современите, туку и античарите кои советуваат секоја жена да ја има оваа билка во својот дом.
Средновековните алхемичари собирале капки дожд што ќе останат на средина на лисјата од дамската мантија затоа што верувале дека поседува разни магични и натприродни својства.
Латинското име на ова растение, Alchemilla vulgaris, потекнува од арапскиот збор алкимија, што значи „лекување на сите болести“. Во народната медицина, тоа е исто така познато со други имиња: вркута, росаница, бисерок, богородична наметка….
Ова повеќегодишно растение припаѓа на семејството на рози и има над 300 роднини ширум светот. Расте на рабовите на шумите, особено во планинските области, а може да се најде и покрај патиштата, на падините и влажните ливади.
Подземното дрво на дамската мантија е разгрането, а надземниот дел од растението може да достигне висина до 40 сантиметри. Листовите се наизменични и големи на стебленцата, тие се целосно кружни и поделени на 7 – 11 плитки лобуси, кои се назабени по работ и обраснати со влакна.
Цветовите се жолтеникаво зелени, а растението цвета од мај до август. Во фитотерапија се користат надземни делови на растението во цветање, а поретко само лисјата бидејќи имаат горчлив и лут вкус.
Дамската мантија содржи танини, гликозиди, флавоноиди, елагинска киселина и есенцијални масла, кои имаат корисен ефект врз организмот и го олеснуваат воспалението на кожата и мукозните мембрани. Ублажува грчеви во менструалниот циклус.
Ова растение ја открива длабоката и вековна врска со здравјето на жените. Се користи со векови за лекување на болна менструација, а според билкарката Марија Требен, исто така има корисен ефект во случај на зголемена секреција (“бело прање”) и проблеми со гени-талиите, а приготвен заедно со ајдучка трева може да регулира неправилен менструален циклус за време на пубертетот.
Оваа медицинска мешавина делува во заздравување на кр-вните садови, истовремено зајакнувајќи го ѕидот на матката и спречувајќи несакано пометнување, олеснувајќи го породувањето и ублажувајќи ги симптомите на менопаузата.
За разлика од повеќето други билки, бремените жени можат да пијат чај од ова растение без страв после третиот месец од бременоста. Ја регулира телесната тежина. Чајот може да биде од голема помош во борбата против дебелината.
Студија објавена во октомври 2008 година во списанието eCAM Advance Access открива дека лисјата од дамската мантија се користат како природна терапија за регулирање на телесната тежина во традиционалната арапска медицина.
Заинтригирани од угледот на ова растение, тим од истражувачи решиле да ја испитаат ефективноста на растителна мешавина која содржи екстракти од лисја од дамска мантија, ким, нане и маслиново масло. Студијата траела три месеци, при што 66 лица со прекумерена тежина ја конзумирале оваа мешавина.
Резултатите покажале дека лисјата од дамска мантија и маслиново масло го забрзуваат процесот на согорување на маснотиите во телото, додека нането и кимот го продолжуваат чувството на ситост додека ги стимулираат ензимите за варење.
Рецепти: За ублажување на грчевите во менструалниот циклус – Измешајте 50 г мантија дама и лисја од малина со 25 г маточина, а потоа истурете лажица од смесата со 200 мл врела вода и оставете ја да биде покриена половина час, а потоа процедете ја низ газа. Пијте 2-3 чаши свежо сварен чај на ден.
Цисти на јајници – Измешајте еднакви делови листови дамска мантија, невен и ајдучка трева, а потоа истурете три лажици од смесата во литар врела вода и оставете да отстои половина час, а потоа процедете. Пијте три чаши чај на ден во период од 40 дена.
За плодност – Измешајте еднакви количини трева од дамска мантија и мака (женсен), а потоа истурете лажичка од смесата со 200 мл врела вода и оставете ја покриена половина час. Исцедете и пијте 2-3 чаши чај на ден три месеци, со паузи за време на менструацијата.
По породување – Истурете лажичка мантија дама во 200 мл врела вода и оставете ја да отстои 20 минути и пијте во голтки 2-3 чаши чај на ден најмалку десет дена по раѓањето.
Против дијареја – Измешајте 25 г дамска мантија, семе од дуња, камилица и мајчина душица, па истурете 3 лажици од смесата со половина литар врела вода, оставете да отстои преку ноќ. Процедете наутро и испијте неколку голтки.
Бања за бремени жени – Натопете 200 г дамска мантија во ладна вода и оставете ја да отстои преку ноќ, а загрејте ја наутро, па процедете и додадете ја во бањата.
Проблеми со кожата – Измијте и исцедете неколку свежи китки дамска мантија, па изгмечете ги со сукало и нанесете ги на болното место. Се препорачува во случај на изгореници, убоди или иритација на кожата.
Вино за стимулирање на апетитот. Ставете неколку свежо набрани ќитки цвет дамска мантија во 100 мл греено вино и оставете ги поклопени додека да се изладат. Пијте една чаша пред секој оброк.
Тинктура – Истурете 200 г дамска мантија во стаклена тегла и прелијте со комова 60% ал-кохол, па оставете ги на топло или сончево место, но не претопло да отстои 3 недели со повремено протресување. Во случај на внатрешно кр-вавење, пијте 10-15 капки растворени во чаша вода, двапати на ден. Оваа билка може да се купи во аптека.
За НМД.мк текстот го приготви Мартина Христовска.
