Што значи кога ќе влезеш во друга соба и одеднаш забораваш каде си тргнал и што требало да направиш?
Кога ќе влезете во друга просторија и одеднаш заборавите зошто сте тргнале таму, тоа не мора да има никаква врска со стареење или нарушена концентрација.
Станува збор за феномен наречен „ефект на премин низ врата“ — природен когнитивен механизам што се јавува кај речиси сите луѓе.
Што всушност се случува?
Кога ќе поминете низ врата, вашиот мозок го доживува тоа како сигнал дека сте влегле во нов контекст, ново опкружување со можни нови информации и потенцијални закани.
За да ја оптимизира вашата ориентација и безбедност, мозокот автоматски ги „филтрира“ мислите што припаѓаат на претходната просторија. На тој начин, накратко ги потиснува вашите претходни намери — на пример, дека сте тргнале по ножиците.
Кога ќе се вратите назад, повторно влегувате во „стариот контекст“, па мозокот веднаш ја поврзува средината со претходната намера, поради што сеќавањето се враќа речиси инстантно.
Научен доказ
Истражување спроведено на Универзитетот Нотр Дам покажа дека луѓето трипати почесто забораваат што сакале да направат ако поминат низ врата, отколку ако поминат иста оддалеченост без промена на просторијата.
Особено интересно е што истиот ефект се јавува и во виртуелна средина — дури и замислена врата може привремено да го прекине тековниот когнитивен процес.
Како да го надминете овој ефект?
Постојат едноставни, но ефикасни стратегии:
• Изговорете ја намерата гласно пред да преминете во друга просторија (на пример: „Ги земам ножиците.“).
Аудиолошката информација се обработува поинаку и многу подобро го „преживува“ преминот низ врата отколку тивките, внатрешни мисли.
• Држете физички предмет што ве потсетува на задачата.
Мозокот полесно го поврзува предметот со намереното дејство, па така го избегнува краткотрајниот прекин во меморијата.
