Колку часа дневно скроламе на телефон?
Сигурно ти се има случено: го земаш телефонот „само да провериш нешто“, а два часа подоцна гледаш видео како некој приготвува минијатурна храна во минијатурна кујна — не затоа што уживаш, туку затоа што не можеш да престанеш. Мозокот тогаш не е во „режим на пронаоѓање“, туку во „режим на барање“.
Истражувачите за зависности откриле дека самото движење на скрол — движењето надолу, од очекување до очекување — ослободува повеќе допамин отколку содржината што ја гледаме. Мозокот е награден за потрагата, а не за пронајденото. Ловот е попријатен од уловот.
Затоа често продолжуваме да скроламе и покрај тоа што поминуваме покрај содржини кои би ни се допаднале доколку застаневме. Нашиот нервен систем станува зависен од самото пребарување, а не од резултатот.
Истото го користат и казино апаратите: не е важно добивањето, туку влечењето на рачката — моментот на исчекување.
Како да го прекинеш овој циклус?
1. Вклучи ги екраните во grayscale (црно-бело).
Изгледа премногу едноставно, но навистина функционира.
Боите ги активираат центрите за награда во мозокот, додека црно-белата слика не предизвикува ист стимул. Телефонот станува досаден — што е одлично кога се бориме со импулсивно скролање.
2. Стави гумена лента околу телефонот.
Чудниот, неочекуван допир создава „pattern interrupt“ — краток прекин на автоматското однесување. Во тој момент се активира свесниот дел од мозокот, оној што прашува:
„Зошто воопшто го земав телефонот?“
Таа милисекунда свесност е доволна да го прекине автоматскиот рефлекс на скролање.
По три месеци користење на овие две едноставни техники, скринот ми се намали од 8 часа на 2 часа дневно. Телефонот едноставно стана неинтересен — и тоа е најздрава промена што можеш да ја направиш.
Дополнително нешто интересно
• Многу апликации, особено социјалните мрежи, се дизајнирани со „infinite scroll“ токму затоа што недовршените задачи го зголемуваат нивото на допамин. Кога нема јасен крај, мозокот продолжува да бара.
• Прекинувањето на навиката не бара волја, туку промена на околината — што е всушност најдокажаниот метод во бихевиоралната психологија.
• Кратките прекини на вниманието од само 2–3 секунди се доволни да го рестартираат импулсот. Затоа триковите како гумена лента навистина функционираат.
