Експертот за сајбер безбедност, професор д-р Горан Куњадиќ во емисијата „Професионалци“, како и за порталот „Мондо“ зборуваше за сајбер измамите кои се присутни, откри кој е најчеста мета на хакерите, но и како несвесно се согласуваме да бидеме прислушувани и следени.
„Кај нас се случуваат разни измами, но во најголем дел од случаите не се загрозени самите граѓани, туку хакерите најчесто гледаат да земат пари од фирмите, особено од банките. Најактивни се финансиските хакери кои таргетираат големи суми кои токму се наоѓаат во банките“, посочува експертот.
Од друга страна, додава Куњадиќ, има и други видови хакери, како оние кои се занимаваат со „хактивизам“, односно ги пропагираат своите идеи од политички или идеолошки причини и чиј мотив не се парите, како и теpористички групи на хакери, но и т.н „Script kiddies“.
Барање откуп
Кога станува збор за хакерски напади, еден од најозлогласените секако се нападите на Ransomware кои потенцијално носат најголема штета, поради што овој тип на напади е многу популарен и широко распространет меѓу злонамерните хакери.
„За време на напад со вирусот, напаѓачите ги шифрираат сите податоци на компјутерот за да не можете да пристапите до ништо. Потоа од вас бараат откуп, по што ветуваат дека ќе ви испратат клуч за повторен пристап до системот и податоците. Се разбира, нема гаранција дека всушност ќе го добиете клучот кога ќе го платите откупот“, објаснува Куњадиќ.
Откако жpтвата ќе ја алармира полицијата, експертот вели дека лоцирањето на хакерите зависи пред сè од тоа колку добро ги кријат своите траги, но дека на пр. хакерската група на Cеверна Коpеја „Lazarus“ воопшто не крие дека нивната заработка директно го полни буџетот на земјата.
Како сме прислушувани?
Сепак, иако големите корпорации се најчеста мета на хакерите, обичните граѓани треба да преземат мерки на претпазливост и да внимаваат кога преземаат апликации на нивниот телефон или компјутер.
„Кога корисниците ќе инсталираат апликации, на крајот сите кликнуваат на копче со кое потврдуваат дека се согласуваат со сите горенаведени услови кои речиси никој не ги прочитал претходно. Малкумина од нас ги читаат одредбите и условите, но тие јасно кажуваат со што се согласуваме.
Се разбира, генерално немаме многу избор, но би било добро барем да ги прочитате условите за да знаете на што сте се договориле“, вели експертот, кој наведува дека токму тука се крие решението на прашањето кое мачи многу луѓе: „Зошто се случува кога нешто пребарувате („гуглате“) или само зборувате за тоа, одеднаш почнуваат да ви излегуваат реклами поврзани со таа тема?“.
„Вие лично сте се согласиле со тоа. Кога го инсталиравте Gmail, ве прашаа дали ќе дозволите користење на микрофонот и веројатно сте кажале да, без да прочитате ништо. Истиот е случајот кога инсталирате Google Chrome.
Дозволивте користење на микрофонот и Google ќе ве слуша по потреба. Добиле согласност од секој од нас, покриени се, ништо незаконски не прават, но колку е тоа морално е под голем знак прашалник “, вели експертот. Според него, апликациите ги користат овие опции за да нè шпионираат, односно да собираат податоци за нас.
„Ако вашата апликација на пр. мери чекори, каква врска имаат вашите фотографии, зошто сакаат да пристапат до нив? Јасно е дека нашите податоци се продаваат, официјално за комерцијални цели за зголемување на профитот на одредени компании.
Google не прави огромни профити со тоа што ви дава бесплатна е-пошта, мапи итн. Сето тоа чини многу, а некој мора да плати за одржување на системот“, вели експертот кој заклучува дека ако немате инсталирано ниту една од алатките на Google на вашиот телефон, тие не можат ниту да ве прислушуваат. Повеќе на оваа тема можете да слушнете ОВДЕ.
