Компирот е една од најпопуларната храна во светот, бидејќи сите ние го сакаме овој зеленчук приготвен на најразлични начини.
На пазарот постојат многу видови компири со различен вкус, со различен принос, отпорност на болести, како и отпорност на неповолни временски услови како што е мразот.
Лесно се засадуваат во нивата или во саксии на балконите, само потребно е да се следат неколку основни совети за култивирање.
Кога се садат компирите и на кое растојание?
На компирите им е потребна плодна и мека почва за да растат и да произведуваат богат принос. За пролетно одгледување на компир, истите се засадуваат доцна во зимата, а жртвата е некаде на почетокот од летото, додека за есенско одгледување, компирот се засадува кон крајот на летото, а се собира некаде на почетокот на зимата.
Доколку се користи семе, истото треба да биде со мала големина за да се одбегне сечење и да се снабди најмалку 15 дена пред сеидбата и да не биде из’ртено повеќе од 1-1,5 см.
Семето од компир се засадува на длабочина од 15-20 см, на растојание од 70-80 см помеѓу леите, а 30-35 см помеѓу компирчињата.
Кога се сади на поле каде претходно имало засадено компир, се отстрануваат остатоците од старите насади, за да се спречи пренесување на болести врз новата култура.
Какво ѓубриво му е потребно на компирот?
Пред да се засади во нива, се вклучува компост и ѓубриво за збогатување на почвата со хранливи материи. Се додава органско ѓубриво богато со калиум за да се обезбеди богато производство.
Дополнително ѓубрење на компирите може да се направи во периодот на зреење на компирот, приближно еден месец после ‘ртењето.
Какво наводнување треба да им се обезбеди на компирите?
Компирите се култури што бараат вода, бидејќи кога има недостаток на влага приносот е многу помал. Потребите на компирот за наводнување варираат во секоја фаза од развојот на растенијата. Одгледувањето компир има поголема потреба од наводнување во моментот кога растат плодовите, односно по зреењето, додека помалку потреба од вода има за време на периодот на ртење, како и во доцните фази на жетвата.
Обично потребно е да се наводнува 2-3 пати седмично во текот на сезоната на пролет и 1-2 пати седмично во текот на есента, земајќи го предвид видот на сортата што сме ја засадиле на компири и временските услови кои влијаат на зачестеноста на наводнување.
Кои болести и инсекти влијаат на одгледување компир?
Leptinotarsa decemlineata– компирова златица; Phthorimaea operculella– компиров молец; Gryllotalpa grillotalpa– почвен штетник; Aphis fabae – лисни вошки; Myzus persicae– лисни вошки; Aphis fabae– лисни вошки; Rhizoctonia solani– црна нога; Fusarium solani– суво гниење; Erwinia spp.– бактериско гниење; PVY– вирусно заболување; PVX– вирусно заболување; PLRV– вирусно заболување
Најчестата е габичната болест која ги инфицира растенијата со компири и е фаворизирана во услови на висока влажност. За лекување се прска со раствор од бакар на секои 15 дена.
Кога се берат компирите и како се чуваат?
Кога станува збор за берба и чување компири, компирите може да се собираат 3-4 месеци по садењето. Се чуваат во мрежасти вреќи 2-3 дена додека да се исушат, па се покриваат со мрежасто платно. Се складираат во темни магацини без влага со температура од 6 до 10 °C, во пластични или дрвени гајби. Се опрашуваат на секои 20-30 дена со био формулација со бацили од Bacillus thuringiensis за да се спречи еколошкиот флуориден инсект што го црви компирот.
Што да се прави со зелените компири?
Доколку при бербата налетате на зелени компири, тоа значи дека тие биле надвор од почвата, изложени на сончевите зраци. Во овој случај, компирите содржат голема концентрација на соланин, која е токсична супстанција и не се препорачува за јадење. Доколку станува збор за поголем компир, потребно е длабоко да се отстрани зелениот дел.
Ѓубрење со сардини
Некои островски земји практикуват древни начини за ѓубрење на почвата. Колку и да ви се чини чудно и бизарно, сепак овој метод дава навистина обилни приноси, а билките растат како луди.
Тоа е стар метод кој се користи во земјоделството на места каде што нема достапно органско ѓубриво. Наместо органско ѓубриво, земјоделецот става риби кои ги имаат во изобилство, а за кои е познато дека се брзоразградливи и богати со минерали.
